fobia - zaburzenie o charakterze lękowym, polegające na odczuwaniu
irracjonalnego, niemożliwego do opanowania, niewspółmiernego do zagrożenia lęku
przed określonymi przedmiotami lub zjawiskami. Fobie są zaburzeniami w znacznym
stopniu utrudniającymi codzienne funkcjonowanie. W skrajnych przypadkach mogą
zupełnie je uniemożliwiać.
Nie należy mówić o fobii, kiedy
strach jest uzasadniony i występuje w rozsądnym, niezbyt nasilonym rozmiarze.
Dla przykładu - większość osób, przebywając na dużej wysokości przeżywa strach,
który jest zupełnie zrozumiałym i uzasadnionym zjawiskiem, bo duża wysokość,
zwłaszcza przy braku niezbędnych zabezpieczeń, niesie ze sobą rzeczywiste
niebezpieczeństwo. Faktyczna fobia wysokości oznacza jednak lęk tak nasilony,
że w wielu przypadkach uniemożliwia nawet wejście na drabinę w warunkach
domowych.
Do najczęściej spotykanych fobii
należą:
akrofobia – lęk przed dużą wysokością,
arachnofobia – lęk przed zwierzętami z
gromady pajęczaków. Co ważne, niekoniecznie tylko przed pająkami, jak się
potocznie przyjęło, ponieważ inne pajęczaki wyglądają często bardzo podobnie do
pająków i przeciętny obywatel nie odróżnia ich od siebie - arachnoidea (lub arachnida)
to po łacinie pajęczaki, podczas gdy pająki to araneina,
myzofobia – lęk przed brudem, występujący
często w szerszym psychopatologicznym kontekście nerwicy obsesyjno –
kompulsywnej,
nozofobia – lęk przed określoną
chorobą, zazwyczaj taką, o której w danym momencie dużo się mówi (w naszych
czasach często AIDS, jakaś postać raka, choroba popromienna itp.),
nyktofobia – lęk przed ciemnością,
hydrofobia – lęk przed wodą,
tanatofobia – lęk przed śmiercią,
agorafobia – lęk przed otwartą
przestrzenią (jak rynek, plac, stadion itp.). Agorafobia jest szczególnym
rodzajem fobii, ponieważ w gruncie rzeczy ma podłoże społeczne – osoba
cierpiąca na agorafobię często tak naprawdę obawia się nie tyle samej otwartej
przestrzeni, co tłumu, który można tam spotkać i ewentualnej ekspozycji na
szeroko rozumiany „widok publiczny”.
Należy dodać, że tzw. „fobie w
czystej postaci” występują raczej rzadko, zazwyczaj są bowiem elementem
szerszego obrazu klinicznego nerwicy.
W okresie mody na fobie (i szerzej - na zaburzenia psychiczne) rozpoznawano dziesiątki, a wreszcie setki najrozmaitszych, specyficznych, a często zwyczajnie absurdalnych postaci fobii (lęk przed klamką od drzwi, lęk przed pudełkiem zapałek i inne, podobne idiotyzmy).
Tak naprawdę należy zawsze zachowywać zdrowy rozsądek w formułowaniu wszelkich diagnoz i nie popadać w przesadę w wymyślaniu coraz to nowszych kategorii diagnostycznych (w czym, rzecz jasna, przodują Amerykanie).
Brak komentarzy:
Publikowanie komentarza