Inteligencja

inteligencja – złożona i wieloaspektowa cecha psychiczna decydująca o poziomie naszego przystosowaniu do życia. Polega na umiejętności racjonalnego myślenia, konstruktywnego, twórczego i skutecznego rozwiązywania problemów oraz sprawnego radzenia sobie we własnym środowisku. Inteligencja obejmuje liczne, pojedyncze zdolności i umiejętności intelektualne i nie tylko, w psychologii bowiem wyróżnia się także inteligencję emocjonalną, inteligencję motywacyjną, inteligencję społeczną i inne rodzaje inteligencji.

Do badania inteligencji w psychologii stosuje się wysoce specjalistyczne metody pomiarowe, zwane testami inteligencji (w żadnym wypadku nie „na inteligencję”). Testy te polegają na rozwiązywaniu przez badanego najróżniejszych zadań o zróżnicowanym poziomie trudności, wymagających znacznego zaangażowania poznawczego i intelektualnego. 

Inteligencja jest potocznie nagminnie mylona z mądrością, oba te terminy bywają niesłusznie używane zamiennie. W gruncie rzeczy są to dwa zupełnie różne, w dużej mierze niezależne od siebie zjawiska. Oznacza to, że osoba mało inteligentna może być bardzo mądra i odwrotnie – człowiek o wysokim poziomie inteligencji może nie grzeszyć mądrością. 

Mądrość oznacza raczej umiejętność racjonalnej i rozsądnej oceny rzeczywistości, podejmowania słusznych decyzji życiowych, roztropność wynikającą z dojrzałości i doświadczenia życiowego. 

Zjawisko inteligencji ma duże znaczenie w bardzo wielu dziedzinach życia. Również w psychologii klinicznej i psychopatologii, ponieważ poniżej pewnego poziomu inteligencji rozpoznaje się różne stopnie upośledzenia umysłowego.